41- Onat T: Influence of the Respiratory Cycle on the Configuration of the Heart and Vessels in the Chest X-Rays of Children. Cardiology, 55: 281-301, 1970.

Bu çalışma, ayrı yaş ve cinsiyet gruplarında toraks grafisindeki kalbin ölçüleri konfigürasyonu ve akciğer vasküler imajlarının görünümü hakkında inspirasyon ve ekspirasyonda normlar çıkarmak ve solunum safhasının burada oynadığı rolü incelemek amacıyla yapılmıştır.
3 ilâ 14 yaş gruplarında değişik cinsiyette, inspirasyon ve ekspirasyonda toraks genişliği ile bütün kalb ölçülerinin nomogramları sunulmuş ve her ölçüdeki solunum safhasına ait değişikliğin diafragma seviyesi ve diğer ölçülerle bağıntısı araştırılmıştır. Ayrıca, kalb konfigürasyonu, kalbin açısı, pulmoner kavsin şekli damar bandının genişliği, aort düğümünün ve aort kavsi tahlil edilerek bunların solunum safhasına bağlı değişikliklerine ait kurallar çıkarılmıştır. Diğer taraftan vasküler imajlar hudutlarının keskinliğine göre sınıflandırılmış ve bu görünümlerin diafragma seviyesi ile ilişkisi araştırılmıştır.
Sonuçlara göre, solunum safhasına bağlı çok anlamlı değişiklikler bulunmuştur, şöyle ki, ekspirasyonda toraks diametresi küçülürken kalbin transversal kutru, kardiotorosik oran, longitudinal uzunluğu, damar bandının genişliği artmakta, ekseni yataylaşmakta, pulmoner kavis düzleşmekte, aort kavsi tebarüz etmekte, akciğer vasküler imajlarında staz görünümüne bağlı değişiklikler husule gelmektedir. Bu değişiklikler tanınmadığı takdirde normalde yanlış olarak sol kalb büyüklüğü, perikardit, kalb yetersizliğine bağlı staz gibi önemli radyolojik teşhis hatalarına yol açabilmektedir.
3 grafik, 7 şekil, 13 tablo, 6 referans içeren 21 sayfalık bu çalışma çocukluk çağında toraks grafisindeki kalb ölçüleri ve konfigürasyonu ile akciğer damarlarının görünümü ve bunların solunum safhası ile ilişkilerini inceleyen çok geniş ve orijinal bir araştırmadır. Pediyatri ve radyoloji sahalarının günlük teşhis metodu olan akciğer grafisinin yorumu bakımından bir çok faydalı pratik bilgiler getirdiği için önemli bir değer taşımaktadır. Ayrıca, aynı kişilerde zaman eksenindeki farklar veya değişik hastalık gruplarında kalb büyüklüğünün değerlendirmesinde eksik olan bir standardizasyonu getirmektedir. Bu sayede kardiotorasik oran daha güvenirlik kazanmaktadır.

P.a. and chest x-rays were obtained during inspiration and expiration in 180 normal children aged 3-14 years. Mean and SD for inspiratory and expiratory values of transverse . mid-right, mid-left and longitudinal diameters of the heart, cardiothoracic ratio (CTR) , angle of inclination of longitudinal axis and cardiac area were analyzed for age and sex groups. A highly significant expiratory increase was found in the transverse and longitudinal diameters of the heart and in CTR. The expiratory increase in transverse diameter correlated much better with the angle of inclination of the longitudinal axis than with the level of the diaphragm.On the other hand changes in CTR and in the width of shadow of the great vessels related more closely to the level of the diaphragm. The correlation between CTR and diaphragmatic level was significant enough to establish regression formulas and nomograms whereby a CTR at a certain diaphragmatic level can be estimated when the CTR at another level of diaphragm is known, providing a reliable method for comparing roentgenograms taken in different phases of respiration. The configuration of the heart was soaffected in expiration that straightening of the left border, a wide vascular shadow, a prominent ascending aorta is the rule. Furthermore, with the elevation of the diaphragm, there was a significant loss of sharp outlines of pulmonary vascular images.

41- Anahtar kelimeler: Yaşa ve nefes alış verişe bağlı radyolojik toraks genişliği, kalbin transversal kutru, kardiyotorasik oran, akciğer damarları, kalp konfigürasyonu